Opactwo Benedyktynów w Tyńcu dnia 25 stycznia 2024 r. otrzymało honorowe wyróżnienie statuetką „Melaniusza” za zasługi w rozwoju miasta i gminy Tuchów. Jak podano w uzasadnieniu przyznanego wyróżnienia, benedyktyni tynieccy otrzymali nagrodę „za dbanie o wszechstronny rozwój życia społecznego i religijnego, pielęgnowanie pamięci i kultury przodków jako fundamentu budującego poczucie tożsamości narodowej oraz kształtowanie chrześcijańskich zwyczajów i tradycji”. W imieniu wspólnoty mnichów wyróżnienie odebrał o. Brunon Koniecko OSB, przeor tyniecki.
Honorowa nagroda statuetką „Melaniusza” za zasługi w rozwoju miasta i gminy Tuchów jest przyznawana corocznie. Skąd jej nazwa? To nazwisko benedyktyna. Był nim o. Marcin Melaniusz OSB. Urodził się około 1595 r. w Tuchowie. Był synem tuchowskich mieszczan Jana Małego i Zofii z Latochów. W 1616 roku otrzymał na Akademii Krakowskiej tytuł bakałarza filozofii i nauk wyzwolonych. Pragnąc przyczynić się do podniesienia poziomu intelektualnego rodzinnej miejscowości, ufundował stypendium dla dwóch studentów z Tuchowa, pobierających nauki w jego macierzystej uczelni. Był tuchowskim proboszczem. Spisał także cuda i łaski, których doznawali wierni parafii tuchowskiej za wstawiennictwem Matki Boskiej, modląc się przed jej cudownym obrazem. Jego zapiski wydano w 1648 roku w Krakowie w książce „Wonność wdzięczna róży niebieskiej Panny Przenajświętszej w kościele tuchowskim”.
Rada Miejska Tuchowa zdecydowała, że patronem honorowego wyróżnienia za wkład w rozwój miasta i gminy Tuchów będzie o. Marcin Melaniusz OSB. Ustanowiła też Kapitułę, która podejmuje decyzję o przyznaniu wyróżnienia. Jej członkami, uprawnionymi do udziału w obradach oraz mającymi prawo głosu są: Burmistrz Miasta Tuchowa, Przewodniczący Rady Miejskiej w Tuchowie, Przewodniczący Komisji Rady Miejskiej w Tuchowie (tworzący Komitet Kapituły) oraz Laureaci Nagrody z lat ubiegłych. Członkostwo w Kapitule po stronie Laureatów jest dobrowolne, dożywotnie, a uprawnienia stąd wynikające są wykonywane poprzez udział w posiedzeniach. Pierwsze wręczenie statuetki Melaniusza odbyło się w 2006 r. Zaprojektowała ją i wykonała artysta rzeźbiarz Ewa Fleszar.
Krótkie przypomnienie obecności benedyktynów w Tuchowie.
Początki parafii tuchowskiej nie są znane. W dokumencie legata papieskiego Idziego z 1123 – 1125 roku, Tuchów został wymieniony wśród posiadłości benedyktynów tynieckich i oni sprawowali patronat nad parafią. W 1229 roku papież Grzegorz IX potwierdza donację królowej Judyty dla opactwa tynieckiego. Parafię ufundowano przy istniejącym na obszarze przedmiejskim drewnianym kościółku Panny Maryi, którego tytuł brzmiał prawdopodobnie Wniebowzięcie NMP. W 1456 r. utworzono w Tuchowie klasztor filialny opactwa tynieckiego. W 1460 r. wybudowano kościół św. Jakuba, do którego benedyktyni przenieśli parafię tuchowską. W 1461 roku parafia tuchowska stała się probostwem podległym klasztorowi tynieckiemu. Kościół spłonął w pożarze na początku XVII w. W 1627 r. Sebastian Pilsz OSB, prepozyt tuchowski, wzniósł murowany kościół, który spłonął w 1789 r. Proboszcz o. Odon Kontenowicz OSB na gruzach spalonego kościoła z funduszy klasztornych wybudował obecny kościół św. Jakuba. To dar benedyktynów dla Tuchowa. W 1463 r. mnisi utworzyli szkołę, którą kierował benedyktyn. Jan Długosz wspomniał o niej w 1470 r. w „Liber Beneficiorum”. W latach 1665-1682 benedyktyni pozyskali sponsorów i wybudowano kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Powołali ponadto szpitalik dla chorych i tułaczy. Sprawowali opiekę duchową nad kilkunastoma bractwami zrzeszającymi rzemieślników. W skryptorium klasztornym prowadzono księgi brackie, a także kronikę zarówno przeoratu, jak i miejscowości. Benedykt Bartoszewski OSB, opat tyniecki, w 1758 roku pokrył blachą miedzianą główną nawę kościoła Nawiedzenia, sygnaturkę i kaplicę Niepokalanego Poczęcia. W Tuchowie rezydował ostatni opat tyniecki i pierwszy biskup tarnowski Florian Amand Janowski. Był m.in. fundatorem figur św. Floriana, NMP, św. Jana Nepomucena oraz organów w kościele Nawiedzenia. Prepozytura benedyktynów tynieckich w Tuchowie istniała do 1821 r. Mnisi opuścili miasto na skutek kasaty klasztoru przez zaborców.
Jesteśmy bardzo wdzięczni za pamięć Tuchowian w docenieniu roli, jaką odegrali benedyktyni na przestrzeni kilku wieków w rozwoju miasta i gminy Tuchowa.
Zapewniamy o modlitwie i o nią prosimy.
Zobacz relację z uroczystości wręczenia honorowych wyróżnień statuetką „Melaniusza”.
Zdjęcie: Marcin Marecik
