Opactwo Benedyktynów w Tyńcu (1939-2019)

Początki opactwa w Tyńcu legenda wiąże z Kazimierzem Odnowicielem, którego zwano także „Mnichem”. Pierwszą wiadomość o tym podał w połowie XIII w. dominikanin Wincenty z Kielc w napisanym przez siebie Żywocie św. Stanisława. Wątek przejęły kroniki wielkopolska i polsko-śląska. Rozwijał się on następnie w literaturze mówionej lub pisanej w oparciu o strzępy autentycznych wiadomości / Paweł Sczaniecki OSB Tyniec / Zdjęcia: Archiwum Opactwa Benedyktynów w Tyńcu

Patrząc na tynieckie Opactwo, widzimy przenikające się w nim style różnych epok: romańską ścianę z portalem, gotyckie okna i krużganki, renesansowy chór nad wejściem, barokowy wystrój świątyni, wreszcie i mocny akcent współczesny – posoborowy ołtarz centralny, przy którym kapłan sprawuje dziś Eucharystię zwrócony twarzą do zgromadzenia. Rzecz znamienna – świątynia wciąż ta sama, na tej samej skale oparta, tych samych mająca Patronów, a jednak na każdym etapie swej historii również nieco inna, jak drzewo z jednego pnia wypuszczające wciąż nowe gałęzie / Konrad Małys OSB Słowo o naszej Regule / Zdjęcia: Archiwum Opactwa Benedyktynów w Tyńcu

Uroczysty ingres, czyli powrót benedyktynów do Tyńca, odbył się 30 VII 1939 r., wśród pomruków nadchodzącej wojny. Niemniej uroczystość tyniecka zachowała nastrój pełen optymizmu. Miejscowa ludność zgotowała mnichom gorące przyjęcie. Księcia metropolitę Sapiehę reprezentował ks. Józef Nieć z Zebrzydowic, dziekan skawiński. W imieniu swego mocodawcy odczytał on dokumenty i przekazał przybyszom klucze do klasztoru i kościoła. Przyjął je o. opat Nève – i w ten sposób zaczął się nowy rozdział w historii Tyńca. Wśród prasowych relacji wyróżnił się artykuł, który ogłosił ks. Pierre David w jednym z francuskich czasopism. Streścił on dzieje opactwa i wskazał na znaczenie jego odnowy. Narzucało się wówczas podobieństwo tych wielowiekowych dziejów do dnia, który zaczął się porankiem, miał swoje południe, wieczór, a nawet noc, jednakże odradza się ponownie. Stanowi to jedną z cech osobliwych w historii Tyńca / Paweł Sczaniecki OSB Tyniec / Zdjęcia: Archiwum Opactwa Benedyktynów w Tyńcu

Zwiedzanie tynieckiego wzgórza zaprasza do niezwykłej wędrówki w czasie i przestrzeni: do zagłębienia się w świat dawnych i współczesnych mnichów oraz ich życia. Tutaj bowiem historia i współczesność współistnieją zgodnie, a kolejne generacje gospodarzy wciąż nie przestają zaznaczać własnego wkładu, mamy zatem: romańskie fundamenty, gotyckie mury, barokowe wyposażenie, romantyczne ruiny, współczesne betony i… nowoczesne komputery / Zdjęcia pochodzą z albumu Tyniec 1939-2019 /

Długa i przejmująca historia Tyńca jest też szczególnym zaproszeniem do głębszej refleksji nad rolą klasztoru jako miejsca spotkania i jego znaczenia dla współczesnego społeczeństwa europejskiego. Pytanie o miejsce benedyktyńskiego klasztoru trzeba osadzić w dzisiejszym kontekście społecznym i kulturowym: globalizacji świata, a jednocześnie pogłębiających się separatyzmów, wzrastającego tempa życia, jakby pewnego przerostu form społecznych i komunikacji, paradoksów „anonimowości/samotności w sieci”. Ideę „klasztor jako miejsce spotkania”, można odczytać jako propozycję bycia klasztoru jako miejsca wymiany, czyli spotykania się ciągle żywotnego chrześcijaństwa i różnych form kultury „postchrześcijańskiej” coraz mniej zainteresowanej pamięcią o swych korzeniach.

Tyniecki klasztor, założony bez mała 1000 lat temu i nadal wypełniający cele, dla których 1000 lat temu powstał, jest wciąż takim miejscem, gdzie ludzie przychodzą, aby odnaleźć podstawowe wartości i odkryć na nowo wartość spotkania: z dziedzictwem historii, kulturą, pięknem krajobrazu, ale też z własną przeszłością, z drugim człowiekiem, a ostatecznie z samym Bogiem.